W świecie skarbów, podziemi i duchów gminy Gruta

Bardzo miło nam poinformować, że praca „W świecie skarbów, podziemi i duchów gminy Gruta” Agaty Weselak, napisana pod kierunkiem nauczyciela historii Tomasza Piwowarskiego, zdobyła drugie miejsce w Konkursie „Kujawsko-Pomorskim Szlakiem Historii. Tajemnice Regionu”. Ambitnej rywalizacji patronowali marszałek naszego województwa i kurator oświatowy.

Zamek w Pokrzywnie

Zamek konwentualny w Pokrzywnie został wzniesiony w stylu gotyckim w XIII wieku. Składał się z zamku górnego, przedzamcza wewnętrznego i zewnętrznego. Zamek górny zbudowany z głazów granitowych i cegły, zamek średni i przedzamcze z cegły, przeważnie o układzie gotyckim z użyciem zendrówki, na podmurowaniu z kamieni polnych. Zamek górny składał się z budynku mieszkalnego i skośnie usytuowanego do niego budynku bramnego. Budynek mieszkalny o zachowanych dolnych częściach murów obwodowych, bramny do korony murów pierwszego piętra. W kondygnacji przyziemia skrzydła głównego zaczepy nisko posadowionych sklepień oraz okienka strzelnicze. W skrzydle głównym refektarz z pozostałościami wysokich okien i nikłymi fragmentami służek sklepiennych. Jako wspornik jednej rzeźba przedstawiająca koziorożca. Budynek bramny z nie osiowo umieszczonym ostrołukowym przejazdem. W przejeździe nowsze sklepienie odcinkowe oraz trzy konsole sklepienne z nieobrobionych głazów granitowych. Na piętrze nad bramną kaplica nakryta dwoma przęsłami sklepień krzyżowych o żebrach spływających na ceglane kolumienki z kielichowymi kapitelami i bazami obwiedzionymi wałkiem. Pod brama piwnica o sklepiona kolebkowo. Ponad przejazdem okienko zamknie trójlistnie. Dojazd do bramy osłonięty od południa murem z zachowaną wnęką zamkniętą dwułuczem w nim obszerna wnęka zamknięta dwułuczem, w której okna o łukach odcinkowych.

Młyn w Słupskim Młynie

Po raz pierwszy młyn w Słupskim Młynie pojawia się w dokumentach pod rokiem 1388. Obecny młyn został zbudowany w II połowie XIX wieku. Jest to budowla czterokondygnacyjna o konstrukcji słupowo-ryglowej wypełnionej czerwoną cegłą ( tzw. mur pruski).W obiekcie zachowała się część oryginalnych maszyn i urządzeń młyńskich . Na ostatnim piętrze kolonia rozrodcza nietoperzy (karlik malutki) oraz innych gatunków.

Kościół w Dąbrówce

Budowę kościoła w Dąbrówce datuje się na około1300 r. Jest to kościół gotycki, salowy (kościół jedno nawowy, nawa zakończona jest prezbiterium), orientowany ( prezbiterium i ołtarz zwrócone są ku wschodowi, orient = wschód, w stronę, której ma nadejść Jezus Chrystus podczas drugiego przyjścia – paruzji. Wnętrze nakryte jest pozornym sklepieniem kolebkowym ( strop jest drewniany, odpowiednio wyprofilowany). Prezbiterium od dalszej części kościoła oddziela poprzeczna belka tęczowa. Gotyckie okna zatraciły swoje charakterystyczne cechy. W XIX wieku znacznie je powiększono. W kościele zachowały się trzy gotyckie wejścia zakończone ostrym łukiem.( do zakrystii, pod wieżą, w kruchcie).
Z historią kościoła i parafii wiążą się też smutne i tragiczne epizody związane z II wojną światową. Zamordowanie księdza Alojzego Ptacha na Księżych Górach pod Grudziądzem oraz wydarzenia, które rozegrały się między 1 a 2 września 1939. 1 września do południa wojska niemieckie zajęły wieś. Około godziny ruszyło polskie natarcie z okolic dworu w Annowie, którego celem było odbicie wsi. Polska piechota w walce w ręcz, na bagnety odbiła wieś. W tym czasie polscy strzelcy wyborowi obsadzili wieżę kościoła i prowadzili ostrzał w kierunku ukrywających się w lesie Niemców. W godzinach wieczornych (nocnych) na mocy rozkazu dowództwa polscy żołnierze wycofali się do Annowa aby przygotować się do planowanego dużego kontrataku, którego celem miało być wyparcie nieprzyjaciela za rzekę Osę. Na wieży kościoła pozostała jednak dziewięcioosobowa grupa snajperów i obserwatorów, do których nie dotarł rozkaz o wycofaniu się. Na widok zbliżających się Niemców podjęła z nimi walkę. Gdy broniący się w wieży zorientowali się w sytuacji pragnęli złożyć broń. Pierwsza trójka, która zeszła z wieży została przez Niemców zakuta bagnetami. Pozostała szóstka widząc co się stało rozerwała się granatami ręcznymi.
Po II wojnie światowej do dziś parafia w Dąbrówce Królewskiej jest centrum duchowym pobliskich wsi. Kościół pełni rolę nie tylko domu bożego ale także miejsca krzewiącego patriotyzm i skupiającego lokalną społeczność. Jest również cennym zabytkiem architektury, inspirującym artystów – poetów, malarzy a także chętnie odwiedzanym przez turystów z regionu.